Arbowet voor beeldschermen

Beeldschermen en invoermiddelen zoals toetsenborden en muizen dienen aan een aantal eisen te voldoen om daarmee te voldoen aan de normen die de Arbowet stelt. Onderstaand vind je de eisen waar monitoren en de verschillende randhulpmiddelen aan moeten voldoen.

Beeldschermen

Beeldschermen die aan de NEN-ISO 9241-302:2008 t/m NEN 9241-304:2008 en de NEN 9241-307:2008 voldoen, voldoen aan eisen voor de leesbaarheid van het scherm. Deze normen richten zich specifiek op de platte beeldschermen (flatscreen schermen), die vandaag de dag voornamelijk worden gebruikt. Voorheen was de 9241-3/EN 29241-3 geldend, echter is deze norm intussen verlopen.

De tekens op het scherm moeten voldoende scherp en groot zijn en een duidelijke vormgeving hebben met voldoende ruimte tussen de tekens en regels in. Ook dient het beeld stabiel te zijn. De helderheid en het contrast van de tekens op het beeldscherm moet eenvoudig door de gebruiker kunnen worden ingesteld. Het beeldscherm op zich moet makkelijk instelbaar, kantelbaar en in hoogte instelbaar zijn. Er mag geen hinderlijke glans of spiegeling optreden. De schermgrootte (diagonaalmaat) moet van voldoende formaat zijn. Bijvoorbeeld een scherm met een grootte van 21,5 inch. De kijkafstand bedraagt minimaal 50 cm.

Toetsenborden

Het toetsenbord moet hellend kunnen worden geplaatst en mag geen geheel vormen met het beeldscherm (zoals bij een laptop). Vóór het toetsenbord moet voldoende ruimte vrij zijn om de armen en handen te laten rusten. Het toetsenbord moet zo dun mogelijk zijn (maximaal 4 cm in het midden) om zo onnodige belasting aan de polsen te voorkomen (de handpalm naar achteren bewegen, continu, is belastend). Het oppervlak van het toetsenbord moet mat zijn. De indeling en de vorm van de toetsen moet het gebruik van het toetsenbord vergemakkelijken. De symbolen op de toetsen dienen voldoende contrast te hebben met de achtergrond.

Uit ergonomisch oogpunt is het tevens verstandig om als aanvulling op de Arbonormen te kiezen voor een compact toetsenbord. Door te kiezen voor een compact toetsenbord zorg je ervoor dat je je werkvlak compact houdt. Je kunt je armen ontspannen langs je bovenlichaam laten hangen en bouwt geen overmatige spierspanning op. Klik hier om meer te lezen over compacte en ergonomische toetsenborden.

Muis

Het Arbobesluit stelt geen specifieke normen aan de computermuis, buiten het feit dat er voldoende plaats op je werkblad moet zijn om te kunnen muizen. Er zijn wel vanuit gezondheidsoverwegingen een paar belangrijke aspecten om gezond en verantwoord te muizen. Zo verkiest een verticale muis de voorkeur boven een standaard muis. Leg je hand maar eens ontspannen voor je. Je zult zien dat je je handpalm niet helemaal plat op tafel hebt liggen. Je hand bevindt zich in een meer verticale positie, vergelijkbaar met handen schudden. Een verticale muis zorgt ervoor dat je in deze ontspannen, neutrale positie kunt muizen, i.p.v. met je handpalm omlaag. Muizen met je handpalm naar beneden wijzend zorgt voor een verhoogde spierspanning en geeft daardoor het risico op het ontstaan van klachten. Via deze link kun je meer informatie lezen over verticale muizen.

Wij zijn fan van de volgende ergonomische muizen:

Tijdsduur beeldschermwerk

Het Arbobesluit stelt de richtlijn dat beeldschermwerk na 2 uur moet worden afgewisseld. Op deze manier wordt ernaar gestreefd dat je niet de hele dag achter je beeldscherm zitten. Beeldschermwerk is immers passief en repetitief (stilzitten, continu kijken naar het beeldscherm, continu klikken en/of typen). Dat is niet gezond en ook niet verantwoord.

Om iedere 2 uur af te wisselen kan er gekozen worden om:

• af te wisselen met andere werkzaamheden (dus geen beeldschermwerk)
• af te wisselen met een pauze

Andere werkzaamheden verkiezen hierbij de voorkeur, omdat je het beeldschermwerk dan voor een langere tijdsduur niet uitvoert. De taak waar je het beeldschermwerk mee afwisselt, kan het beste een taak zijn die andere lichamelijke en mentale inspanning vereisen en actief zijn. Taken waarbij je loopt, staat, dingen verplaatst of in ieder geval bezig bent, zijn een goede afwisseling voor beeldschermwerk.

Minstens 10 minuten afwisselen

Wissel je het beeldschermwerk af met pauzes? Zorg er dan voor dat de pauzes minimaal zo’n 10 minuten duren. Dit is ook mede afhankelijk van de intensiteit van het werk. Het uitgangspunt hierbij is overigens dat deze pauzes (die noodzakelijk zijn ter verlichting van de beeldschermwerk) worden gerekend tot de werktijd. In de praktijk wordt intensief werk aan een beeldscherm veelal ieder uur afgewisseld door een pauze van tien minuten. Van intensief beeldschermwerk is sprake, als de taak van de werknemer alleen uit communicatie met het beeldscherm bestaat (gegevens invoeren en/of gegevens aflezen).

Hoe dan ook moet de duur van het andersoortige werk/de pauze zodanig zijn, dat de belasting van het beeldschermwerk wordt verlicht. De werknemer moet kunnen herstellen van het beeldschermwerk. Hoe de werkgever dit precies invult is in beginsel vrij.

Totale tijdsduur beeldschermwerk per dag

Uit onderzoek is af te leiden dat het uit ergonomisch oogpunt niet verantwoord is om op een werkdag van 8 uur (of langer) gedurende meer dan 5 á 6 uur arbeid aan een beeldscherm te werken. Hierbij gaat het om werk waarbij geen afwisseling met andersoortig werk in de functie van de werknemer is opgenomen. In functies waarin naast beeldschermwerk ook andere taken zijn opgenomen, wordt de arbeid al op een natuurlijke wijze onderbroken.

Werkt iemand op een dag niet 8 uur, maar zo’n 5 à 6 uur aan het beeldscherm? Dan geldt alsnog de regel dat het beeldschermwerk iedere 2 uur moet worden onderbroken.