Nederland is het land in Europa dat is ‘bekroond’ tot kampioen zitten: we zitten hier meer dan elk ander Europees land. De groep personen die langer dan 8,5 uur per dag zit is in Nederland het grootst, de groep die minder dan 2,5 uur per dag zit is het kleinst 1. Een waar ‘kampioen’!
Beeldschermwerkers gaan vaak helemaal op in het werk dat zij doen: dat is waar zij voor zijn aangenomen en dat is waar zij voor worden betaald. De manier waarop zij dit werk echter doen is iets waar -helaas- meestal pas aandacht aan wordt besteed op het moment dat er sprake is van klachten. Dat is zonde.
Ik word er zodoende enthousiast van wanneer ik zie dat RTL-Z (niet de minste partij) aandacht besteedt aan zithouding en het instellen van de kantoorwerkplek2. Kort en bondig geschreven, stapsgewijs doorlopen met duidelijke Do-It-Yourself aanwijzingen. Echter, het is jammer dat de informatie die de zittende medewerkers van Nederland voorgeschoteld krijgen op enkele punten niet meer van deze tijd is.
90 – 90 – 90
Zo wordt er aan de hand van een afbeelding uitgelegd dat de juiste stoelhoogte bereikt is wanneer je knie en heup op gelijke hoogte zijn; het ‘ouderwetse’ 90° – 90° – 90° verhaal. Op zich is hier niets mis mee, echter, de wetenschap is verder: een dergelijke houding zorgt voor een achterwaartse kanteling van het bekken en daardoor een niet-neutrale stand van je wervelkolom. Dit resulteert er in dat je ‘rond’ gaat zitten. Dat zorgt weer voor eenzijdige druk op je tussenwervelschijven en verhoogde spierspanning, wat een groot risico geeft op het krijgen van klachten. Bovendien ontstaat er door deze houding stuwing in je onderbenen, door de druk van de zitting ten hoogte van je knieholten. Kortom: ik zou deze zithouding niet langer adviseren.
Goede zithouding
Wat is dan wel goed? Een houding waarbij je bekken hoger staan dan je knieën. Deze houding zorgt voor een open zithoek (i.p.v. ∠ 90°), waardoor een neutralere stand van het bekken wordt gecreëerd. Een open zithoek resulteert erin dat je gestimuleerd wordt om rechtop te zitten. Rechtop zitten is minder belastend voor je wervels en tussenwervelschijven en daardoor beter voor je lichaam. Op de gemiddelde standaard bureaustoel is het creëren van een open zithoek vaak helaas niet goed mogelijk. De gemiddelde bureaustoel mist de mogelijkheid om een voorwaartse neig in te stellen: de zitting lichtelijk naar voren te laten kantelen. Hierdoor drukt de zitting al snel in je knieholten wanneer je deze hoger instelt. Bureaustoelmerken die op (de meeste modellen) een voorwaartse neig hebben zijn onder andere RH, HÅG, Höganäs en Herman Miller. Er zijn tegenwoordig ook zadelkrukken en balansstoelen die zodanig zijn ontworpen dat een neutrale, ergonomische houding met een open zithoek vanzelf, moeiteloos, wordt gecreëerd.
Staand of zittend werken
Een ander punt van aandacht in het artikel is het gedeelte waarin de optie om staand te werken wordt aangehaald. Er wordt gesteld dat staand werken goed is voor het lichaam, maar dat dit vaak gecompenseerd wordt door meer zitgedrag thuis. Men heeft al snel het idee dat men ‘al genoeg heeft gedaan op het werk’, om vervolgens op de bank te ploffen. Dit heeft echter geen direct verband met staan op het werk. In tegendeel: de ‘traditionele manier’, waarbij men de gehele dag op een standaard bureaustoel zit, maakt medewerkers moe. Stilzitten is niet alleen slecht voor het lichaam, het is ook geestdodend. Lange periodes staan daarentegen maakt ook moe: ditmaal in de fysieke zin. Langdurig stilstaan zorgt voor verzuring in de beenspieren. De oplossing hierin is wederom: dynamisch werken. Bewegen terwijl je zit, bewegen terwijl je staat, bewegen terwijl je werkt.
Campagnes bewegen op het werk
Campagnes richten zich al op beweging op het werk. Hierbij worden vooral oplossingen aangedragen die men tussen het werk door kan doen. Voorbeelden zijn het nemen van de trap, fietsend naar het werk komen, lunchwandelingen, etc. Bewegen tijdens het werken is echter iets dat niet vaak wordt aangedragen. De ultieme oplossing in dit geheel is de combinatie van:
- een zit-sta tafel (zodat men zittend en staand werken kan afwisselen),
- een dynamische zitoplossing (zodat men beweegt tijdens het zitten) en
- een balansbord/sta-mat (zodat het staan niet langer vermoeiend is en langer volgehouden kan worden)
In 2017 heeft een onderzoek plaatsgevonden in Finland, waarbij medewerkers van een bedrijf zijn voorzien van een Backapp 2.0 balansstoel in combinatie met een Backapp 360 balansbord 3. De resultaten na 6 maanden waren verbluffend: het percentage medewerkers dat langer dan 4 uur per dag zat kelderde en dynamisch werken groeide langzaamaan in de routine van de medewerkers. Tegelijkertijd verminderden klachten zoals rugpijn met 50%, medewerkers waren minder vermoeid en de werkcapaciteit verbeterde. Kortom: medewerkers waren duidelijk minder vermoeid aan het eind van de werkdag.
Om weer in te haken op de stelling in het artikel van RTL-Z: dynamisch werken zorgt voor minder vermoeidheid bij medewerkers. Wanneer iemand minder vermoeid is aan het eind van de werkdag, is de neiging om thuis op de bank te ploffen ook een stuk kleiner.
Dynamisch werken
Het is zeer belangrijk dat er aandacht wordt besteed aan onze Nederlandse kampioenen zitten. Het is goed dat daar aandacht aan wordt besteed door een partij als RTL-Z. Het is nog beter als er niet alleen naar het werken van nu wordt gekeken, maar ook naar het werken van de toekomst. Dynamisch werken zal langzaamaan meer en meer zijn intrede doen. Ons lichaam is niet gemaakt om gehele dagen stil te zitten en dat moeten we ook niet willen.
Ergonomiespecialist is er in gespecialiseerd om je te begeleiden naar een actievere, gezondere en vooral dynamischere werkdag. Zowel op individueel niveau als op groepsniveau. Zowel preventief als curatief. Ben je klaar voor de verandering of wil je meer informatie over dit onderwerp, schroom dan niet om contact op te nemen!
1 Social, T. O. (2014). Special Eurobarometer 412 – Sports and Physical Activity Report. European Commission.
2 RTL-Z. (2018, juni 21). Kont naar achteren, buik naar voren: zo zit je goed aan je bureau. Opgehaald van RTL-Z: https://www.rtlz.nl/life/carriere/kont-naar-achteren-buik-naar-voren-zo-zit-je-goed-aan-je-bureau
3 Anteroinen, S. (2017). A GROUP OF LÄHITAPIOLA EMPLOYEES TESTED A NEW TYPE OF CHAIRS AND BALANCE BOARDS FOR SIX MONTHS. WHAT CHANGED? HR Viesti.
