Statische schokjes als je een deurklink vastpakt of iemand aanraakt: iedereen kent het wel. Hoewel deze schokjes vervelend en pijnlijk kunnen zijn, zijn ze vrij onschuldig. Soms is het echter onwenselijk dat deze schokjes optreden. Bijvoorbeeld wanneer je werkt met elektronische componenten die kunnen beschadigen door deze schokjes…

In deze situaties is ESD veilig werken belangrijk! Maar wat is ‘ESD’? En welke normen worden vanuit de ESD norm IEC 61340 gesteld?

IEC 61340

Wat is ESD?

De afkorting ESD staat voor Elektro Static Discharge, oftewel statische ontlading. De kern van ESD is het voorkomen dat elektrische schokken ontstaan. De meest effectieve manier om het ontstaan van elektrostatische schokken te voorkomen, is het voorkomen van statische lading. Wanneer geen lading plaatsvindt, kan ook geen ontlading plaatsvinden. Dat is waar ESD veilig werken in de kern om gaat.

Elektrische lading ontstaat vaak door wrijving tussen twee oppervlakken. Dat kan bijvoorbeeld gaan om wrijving van kleding of schoeisel met de stoelzitting of vloerbedekking. Door deze wrijving kun je elektrisch geladen worden. Wanneer je vervolgens een geleidend materiaal (zoals elektronische componenten) aanraakt, vindt ontlading plaats. Deze schokken zijn weliswaar onschuldig voor de mens en hebben weinig energie. Desondanks gaat het vaak toch om schokken van 3000 tot 5000 Volt. Vandaar ook dat schade kan optreden aan de materialen.

Bij de fabricage en assemblage van elektrische apparatuur wordt dan ook veel aandacht besteedt aan het voorkomen van elektrostatische oplading van machines en personeel. Hiertoe werkt men bijvoorbeeld met geaard gereedschap, elektrisch licht geleidende vloerbedekking en ESD-veilig meubilair.

Enkele productieprocessen waarbij ESD-veilig werken van belang is, is de fabricage van geheugenkaarten, simkaarten, bankpassen en OV-chipkaarten.

Wat is de IEC 61340 norm?

De IEC 61340 (voluit de IEC 61340-5-1:2016) richt zich op het fabriceren, verwerken, monteren, installeren, verpakken, labelen, onderhouden, testen, inspecteren, transporteren of anderszins omgaan met elektrische of elektronische onderdelen, samenstellingen en apparatuur. Het gaat hierbij om materialen die bestand zijn tegen spanningen hoger dan of gelijk aan 100 Volt HBM (Human Body Model), 200 Volt CDM (Charged Device Model) en 35 Volt voor geïsoleerde geleiders. Processen die zijn ontworpen om items te verwerken met een lagere ESD, die bestand zijn tegen spanning(en), kunnen nog steeds aanspraak maken op naleving van deze norm.

Het doel van de norm is om schade aan ESD-gevoelige componenten te voorkomen. De IEC 61340 verschaft administratieve en technische vereisten voor het opzetten, implementeren en onderhouden van een ESD-controleprogramma. Dit controleprogramma is nodig om ESD-onveilige situaties aan te pakken. Door eisen te normeren, kan worden bepaald of hier wel of niet aan wordt voldaan. De eisen zijn mede gebaseerd op de ervaring van zowel militair als commerciële organisaties. De IC 61340 is niet van toepassing op gassen, poeders, brandbare vloeistoffen en elektrisch geactiveerde explosieve apparaten.

ESD veilig werken

Elk contact en fysieke scheiding van materialen of stroom van vaste stoffen, vloeistoffen of met deeltjes beladen gassen kunnen elektrostatische ladingen genereren. Veelvoorkomende bronnen van ESD zijn onder meer personeel, geleiders, gewone polymere materialen en verwerkingsapparatuur.

ESD schade kan optreden wanneer:

  • een geladen persoon of object in contact komt met een ESD-gevoelig apparaat;
  • een ESD-gevoelig apparaat komt in direct contact met een sterk geleidend oppervlak bij blootstelling aan een elektrostatisch veld;
  • een geladen ESD-gevoelig apparaat komt in contact met een ander geleidend oppervlak dat zich op een ander elektrisch potentieel. Dit oppervlak kan al dan niet geaard zijn.

Om ESD veilig te kunnen werken, is het belangrijk dat de opbouw van elektrostatische lading wordt voorkomen. Hoe dat precies moet worden gedaan is per bedrijf verschillend. Elk bedrijf heeft verschillende processen en vereist dus een andere combinatie van ESD-preventiemaatregelen voor een optimaal ESD-controleprogramma. Het is van vitaal belang dat deze maatregelen worden geselecteerd op basis van technische noodzaak en dat deze vervolgens zorgvuldig worden gedocumenteerd in een ESD-controle-programmaplan. Op die manier kunnen alle betrokkenen zeker zijn van de programmavereisten en kan het programma goed worden nageleefd.

Een wezenlijk onderdeel van ESD-veilig werken is de inzet van ESD veilig meubilair.

ESD producten

We hebben een assortiment aan ESD veilig meubilair. We hebben verschillende varianten ESD stoelen (ESD-werkstoelen, zadelkrukken, gewone krukken, sta-hulpen, bureaustoelen, ook voor zware personen, tot 250 kg) en zelfs voetensteunen in ons assortiment.

Heb je vragen over ESD-veilig meubilair? Neem gerust contact met ons op!

Welke stoelen zetten wij graag in en waarom?

We willen je een indruk geven welk soort en welk type stoelen we inzetten om problemen te voorkomen en/of op te lossen. Vandaar dat we hier een aantal voorbeelden benoemen, met daarbij onze onderbouwing waarom we de stoel inzetten (met welke indicatie). Bij het vormen van een advies wegen klachtenbestrijding en gezond zitten net zo zwaar als het gewenste niveau van comfort. Maar let wel: ‘alles wat lekker is, is lang niet even gezond voor je’.